Kruiden

Rozemarijn (Rosmarinus officinalis L.) is een geurige, compacte struik behorend tot de familie van de lipbloemigen (Lamiaceae). Dit veelzijdige kruid wordt al eeuwenlang ingezet voor diverse doeleinden, zowel culinair als voor gezondheidsbevordering. Oorspronkelijk afkomstig uit mediterrane regio's, toont de Rosmarinus officinalis in de lente een weelderige bloei met kleine, lavendelblauwe bloemen.
De naam "rozemarijn" vindt zijn oorsprong in het Latijnse "ros" (roris), wat "dauw" betekent, en "marinus", wat "zee" betekent: "dauw van de zee". Al sinds de oudheid, door zowel de oude Grieken als de Romeinen, wordt Rosmarinus officinalis gewaardeerd om zijn ondersteunende eigenschappen voor de gezondheid. Het helpt bij de spijsvertering, versterkt het immuunsysteem en bevat antioxidanten.

Rozemarijn (Rosmarinus officinalis L.) is een geurige, compacte struik behorend tot de familie van de lipbloemigen (Lamiaceae). Dit veelzijdige kruid wordt al eeuwenlang ingezet voor diverse doeleinden, zowel culinair als voor gezondheidsbevordering. Oorspronkelijk afkomstig uit mediterrane regio's, toont de Rosmarinus officinalis in de lente een weelderige bloei met kleine, lavendelblauwe bloemen.
De naam "rozemarijn" vindt zijn oorsprong in het Latijnse "ros" (roris), wat "dauw" betekent, en "marinus", wat "zee" betekent: "dauw van de zee". Al sinds de oudheid, door zowel de oude Grieken als de Romeinen, wordt Rosmarinus officinalis gewaardeerd om zijn ondersteunende eigenschappen voor de gezondheid. Het helpt bij de spijsvertering, versterkt het immuunsysteem en bevat antioxidanten.

Rozenwortel (Rhodiola rosea) ook bekend als de 'gouden wortel', is een vetplant die gedijt in koude, rotsachtige gebieden over de hele wereld. De wortels verspreiden een kenmerkende geur van rozen. Deze kruid wordt al lange tijd gebruikt in de kruidengeneeskunde.
Het bevat beschermende antioxidanten die onze lichaamscellen helpen. Rozenwortel ondersteunt zowel fysiek als mentaal evenwicht in ons lichaam. Het helpt de geest helder te houden, verbetert de stemming en bevordert het concentratievermogen. Enkele van de bioactieve stoffen in rozenwortel zijn rosavine en salidroside, waarvan wordt gedacht dat ze verantwoordelijk zijn voor de kalmerende en opbeurende effecten van Rhodiola rosea.

Echte salie (Salvia officinalis L.) is een bekend kruid dat voor verschillende doeleinden wordt gebruikt. Het wordt al eeuwen gebruikt van China tot in het oude Rome. Er werden allerlei magische eigenschappen aan het kleine paarse bloemetje toegedicht. 
Salie is een antioxidant en kan bij overgangsverschijnselen worden ingezet. Daarnaast ondersteunt het een normale menstruatie. Salie is een natuurlijke verzachter voor de keel, het ondersteunt het afweersysteem en draagt bij aan een normale spijsvertering. 

Slaapmutsje, ook bekend als goudpapaver (Eschscholtzia californica), is een plant met goudgele bloemen die behoort tot de papaverfamilie. Deze naam dankt hij aan zijn rustgevende eigenschappen, die helpen bij een natuurlijke, gezonde slaap en stressvermindering.
Deze plant komt oorspronkelijk uit Californië, vandaar de naam. De inheemse bevolking van Amerika gebruikte goudpapaver traditioneel als kalmerend kruid en om beter te kunnen slapen. De bovengrondse delen van de goudpapaver bevatten verschillende actieve stoffen, waaronder chinolide-alkaloïden, rutine, fytosterolen, carotenoïden en cyanogeenglycosiden.

Spirulina, een soort alg, biedt ondersteuning aan het immuunsysteem door zijn rijke voedingsstoffen en verlicht vermoeidheid.
De blauwgroene spirulina is een type alg dat zowel chlorofyl (groen pigment) als fycocyanine (blauw pigment) bevat. Deze eencellige algen vormen spiraalvormige microscopische strengen en gedijen in warm, zoet water.
Met zijn overvloed aan essentiële voedingsstoffen is spirulina van onschatbare waarde voor ons lichaam. Het bevat meer dan 60% compleet eiwit, bijna driemaal meer dan rundvlees, en is rijk aan vitamine B-complex, vitamine E, carotenoïden, ijzer, mangaan, zink en essentiële vetzuren zoals gamma-linoleenzuur. Met tien verschillende gemengde carotenoïden is spirulina het meest bètacaroteenrijke voedsel dat bekend is.

Sint Janskruid (Hypericum perforatum) heeft al eeuwenlang een positieve reputatie in de Europese kruidengeneeskunde. Het kan worden gebruikt om zowel momenten van neerslachtigheid als opgewektheid te ondersteunen, en het bevordert een goede nachtrust. Bovendien is Sint Janskruid gunstig voor de galfunctie en draagt het bij aan een gezonde spijsvertering, dankzij de aanwezigheid van bioflavonoïden, looistoffen en etherische oliën.
Het gebruik van Sint Janskruid dateert al uit de tijd van de Oude Grieken en wordt traditioneel geoogst tussen 21 en 24 juni, ter gelegenheid van het Sint Jansfeest, zowel in heidense als christelijke tradities.

Steranijs is een boom of struik waarvan de vruchten dienen als specerij. Oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-China en Vietnam, wordt hij nu ook geteeld in Cambodja, Laos, Japan en op de Filipijnen. Deze boom, vooral bekend om zijn achtarmige vruchten, is al sinds de 17e eeuw in Europa bekend als specerij, maar staat vooral bekend om zijn Aziatische smaakprofiel. Steranijs gedijt goed in warme tropische gebieden.
De vruchten worden vaak in hun geheel gebruikt of gemalen tot een goed doseerbaar poeder. De kruidige smaak zit niet in de zaadjes, maar in de verhoute schil van de vrucht. Steranijs heeft een intense geur van anijs dankzij de grote hoeveelheid anethol in de etherische olie. De smaak van de vrucht is rijker en steviger dan die van de anijsplant.

De Struikheide (Erica vulgaris - Calluna vulgaris) behoort tot de heidefamilie (Ericaceae) en groeit in heel Europa, vooral in Midden- en Noord-Europa. Het bereikt zelfs West-Siberië in het oosten. In de negentiende eeuw brachten Schotse immigranten de struikhei naar Canada, vanwaar het zich verspreidde over heel Noord-Amerika. Het is de enige soort in het geslacht Calluna, wat betekent dat het een monotypisch geslacht is.
De Struikheide kan 10-100 cm hoog worden, soms zelfs tot 150 cm op bepaalde plaatsen. Het heeft tweeslachtige, symmetrische bloemen, waarbij de kelk en de kroonbladen dezelfde kleur hebben. Tegen het einde van de takken verschijnen paarse bloemen, die van eind juli tot begin september de paarse heidevelden creëren.

De Struikheide (Erica vulgaris - Calluna vulgaris) behoort tot de heidefamilie (Ericaceae) en groeit in heel Europa, vooral in Midden- en Noord-Europa. Het bereikt zelfs West-Siberië in het oosten. In de negentiende eeuw brachten Schotse immigranten de struikhei naar Canada, vanwaar het zich verspreidde over heel Noord-Amerika. Het is de enige soort in het geslacht Calluna, wat betekent dat het een monotypisch geslacht is.
De Struikheide kan 10-100 cm hoog worden, soms zelfs tot 150 cm op bepaalde plaatsen. Het heeft tweeslachtige, symmetrische bloemen, waarbij de kelk en de kroonbladen dezelfde kleur hebben. Tegen het einde van de takken verschijnen paarse bloemen, die van eind juli tot begin september de paarse heidevelden creëren.

Tarwegras is een voedzame bron van vitaminen A, C en E, calcium, magnesium en ijzer. Het bevat tevens hoge concentraties chlorofyl en natuurlijke enzymen. Het gewas bestaat zelfs voor 70% uit chlorofyl.

Tijm (Thymus vulgaris L.) is niet alleen een geweldige smaakmaker in de keuken, maar ook een bondgenoot voor onze gezondheid. Dit kruid, herkenbaar aan zijn kenmerkende geur, kalmeert de luchtwegen en bevordert een vrijere ademhaling. Bovendien ondersteunt tijm de spijsvertering.
Dit kruid groeit in het wild in Europa, Azië en Afrika en gedijt in winterharde struiken van ongeveer 40 centimeter hoog, zelfs op droge en steenachtige gronden. Zowel de bladeren als de bloemen van tijm bevatten actieve stoffen die onze gezondheid ten goede komen. De oude Grieken en Romeinen gebruikten echte tijm al om hun ademhaling te vergemakkelijken. Tegenwoordig wordt tijm nog steeds gebruikt in drop en siropen vanwege de verzachtende effecten op de luchtwegen.

Tijm (Thymus vulgaris L.) is niet alleen een geweldige smaakmaker in de keuken, maar ook een bondgenoot voor onze gezondheid. Dit kruid, herkenbaar aan zijn kenmerkende geur, kalmeert de luchtwegen en bevordert een vrijere ademhaling. Bovendien ondersteunt tijm de spijsvertering.
Dit kruid groeit in het wild in Europa, Azië en Afrika en gedijt in winterharde struiken van ongeveer 40 centimeter hoog, zelfs op droge en steenachtige gronden. Zowel de bladeren als de bloemen van tijm bevatten actieve stoffen die onze gezondheid ten goede komen. De oude Grieken en Romeinen gebruikten echte tijm al om hun ademhaling te vergemakkelijken. Tegenwoordig wordt tijm nog steeds gebruikt in drop en siropen vanwege de verzachtende effecten op de luchtwegen.

De koningskaars (Verbascum thapsus) is een lid van de helmkruidfamilie (Scrophulariaceae) en gedijt voornamelijk in duin- en krijtgebieden, waar het vrij algemeen voorkomt. Elders in Nederland is deze plant zeldzaam te vinden.
De bloemen van de koningskaars zijn geel en hebben een diameter van 1,5–3 cm. Ze bestaan uit vijf vergroeide kroonbladeren, vijf kelkbladen en vijf meeldraden, waarvan er drie bedekt zijn met gele of witte haartjes. De bloemen groeien in dichte aren en bloeien van juli tot de herfst. Een volwassen plant kan een hoogte van meer dan twee meter bereiken.

De Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) is een struik behorend tot de familie Hamamelidaceae, inheems in Noord-Amerika van Nova Scotia tot Minnesota, en van zuidelijk en centraal Florida tot het oosten van Texas.
De struik kan een hoogte bereiken van 6 tot soms zelfs 10 meter, met een bossige groei dankzij de vele takken die net boven de grond ontspringen. De bast is lichtbruin, glad maar enigszins schilferig, en vertoont aan de binnenkant een roodpaarse kleur.
Bloeiend van september tot en met oktober, vertonen de bloemen van de Amerikaanse toverhazelaar clusters van 4 meeldraden. Ze variëren meestal van lichtgeel tot heldergeel, hoewel ook oranje of rode tinten voorkomen. De bloemblaadjes zijn lintvormig en meten 10-20 mm in lengte.

De Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) is een struik behorend tot de familie Hamamelidaceae, inheems in Noord-Amerika van Nova Scotia tot Minnesota, en van zuidelijk en centraal Florida tot het oosten van Texas.
De struik kan een hoogte bereiken van 6 tot soms zelfs 10 meter, met een bossige groei dankzij de vele takken die net boven de grond ontspringen. De bast is lichtbruin, glad maar enigszins schilferig, en vertoont aan de binnenkant een roodpaarse kleur.
Bloeiend van september tot en met oktober, vertonen de bloemen van de Amerikaanse toverhazelaar clusters van 4 meeldraden. Ze variëren meestal van lichtgeel tot heldergeel, hoewel ook oranje of rode tinten voorkomen. De bloemblaadjes zijn lintvormig en meten 10-20 mm in lengte.

Valeriaan (Valeriana officinalis) staat al eeuwen bekend om zijn ontspannende en rustgevende eigenschappen, waardoor het veel wordt gebruikt bij stress en om beter te kunnen slapen. Het is een natuurlijke rustgever.
De reputatie van de valeriaanplant strekt zich eeuwen terug. Nog steeds is de plant veelvoorkomend in Nederland, voornamelijk groeiend in luchtige, vochtige grond. De wortels verspreiden een sterke en kenmerkende geur waar vooral katten dol op zijn. Vroeger gebruikten onze bijgelovige voorouders valeriaan om 'het kwaad' af te weren. Bijvoorbeeld, bruidsparen droegen kransen van valeriaanbladeren om kwaadaardige elfen weg te houden, terwijl boeren het kruid gebruikten om 'melkbeheksing' te voorkomen. 

Valeriaan (Valeriana officinalis) staat al eeuwen bekend om zijn ontspannende en rustgevende eigenschappen, waardoor het veel wordt gebruikt bij stress en om beter te kunnen slapen. Het is een natuurlijke rustgever.
De reputatie van de valeriaanplant strekt zich eeuwen terug. Nog steeds is de plant veelvoorkomend in Nederland, voornamelijk groeiend in luchtige, vochtige grond. De wortels verspreiden een sterke en kenmerkende geur waar vooral katten dol op zijn. Vroeger gebruikten onze bijgelovige voorouders valeriaan om 'het kwaad' af te weren. Bijvoorbeeld, bruidsparen droegen kransen van valeriaanbladeren om kwaadaardige elfen weg te houden, terwijl boeren het kruid gebruikten om 'melkbeheksing' te voorkomen. 

Venkel (Foeniculum vulgare) is een plant behorend tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het heeft een kenmerkende smaak die doet denken aan anijs, en zowel de draadvormige vertakkingen van de bladeren als de zaden worden gebruikt als kruid en specerij.
Oorspronkelijk afkomstig uit Azië en het Middellandse Zeegebied, werd venkel via middeleeuwse handelsroutes naar Europa gebracht. Vooral in Zuid-Europa wordt knolvenkel veel geteeld en is de knol een belangrijk ingrediënt in salades en andere gerechten.
Het kauwen op venkelzaad kan het hongergevoel onderdrukken. Vroeger kauwden gelovigen die nuchter ter kerke gingen soms op venkelzaad tijdens de kerkdienst.

Venkel (Foeniculum vulgare) is een plant behorend tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het heeft een kenmerkende smaak die doet denken aan anijs, en zowel de draadvormige vertakkingen van de bladeren als de zaden worden gebruikt als kruid en specerij.
Oorspronkelijk afkomstig uit Azië en het Middellandse Zeegebied, werd venkel via middeleeuwse handelsroutes naar Europa gebracht. Vooral in Zuid-Europa wordt knolvenkel veel geteeld en is de knol een belangrijk ingrediënt in salades en andere gerechten.
Het kauwen op venkelzaad kan het hongergevoel onderdrukken. Vroeger kauwden gelovigen die nuchter ter kerke gingen soms op venkelzaad tijdens de kerkdienst.

Astragalus, ook wel bekend als Vlezige Hokjespeul (Astragalus membranaceus), is een plant die oorspronkelijk uit Azië komt. Het wordt al 2000 jaar gebruikt in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde om het afweersysteem te versterken. Naast deze eigenschap heeft astragalus nog vele andere voordelen. Volgens de Chinese traditie versterkt het de levenskracht, of 'qi', zoals dat in China genoemd wordt, wanneer het wordt ingenomen. Het staat bekend als een krachtige antioxidant en wordt vooral gewaardeerd vanwege zijn vermogen om het afweersysteem te ondersteunen.

Astragalus, ook wel bekend als Vlezige Hokjespeul (Astragalus membranaceus), is een plant die oorspronkelijk uit Azië komt. Het wordt al 2000 jaar gebruikt in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde om het afweersysteem te versterken. Naast deze eigenschap heeft astragalus nog vele andere voordelen. Volgens de Chinese traditie versterkt het de levenskracht, of 'qi', zoals dat in China genoemd wordt, wanneer het wordt ingenomen. Het staat bekend als een krachtige antioxidant en wordt vooral gewaardeerd vanwege zijn vermogen om het afweersysteem te ondersteunen.

De vlier (Sambucus nigra L.) is een veelzijdige plant die zowel als struik als boom groeit op veel plaatsen in Nederland. Hoewel vooral de bessen bekend zijn vanwege hun gezondheidsbevorderende eigenschappen, bevatten ook de bloesems waardevolle stoffen die het immuunsysteem en de luchtwegen kunnen ondersteunen.
De bessen, die tegen het einde van de zomer rijpen, zijn rijk aan natuurlijke vitamine C en worden beschouwd als een krachtige antioxidant. Ze worden vaak gebruikt om het immuunsysteem en de luchtwegen te ondersteunen. Naast flavonoïden bevatten de bessen ook anthocyanen, natuurlijke suikers en tannines, net als de bloesems.

De vlier (Sambucus nigra L.) is een inheemse boom/struik in Nederland die wijdverspreid voorkomt op verschillende plekken in ons land. Tegen het einde van mei bloeit de vlierboom en produceert grote schermen met kleine, roomwitte bloemen die een zoete, bloemige geur verspreiden. Deze bloesems worden gebruikt om vlierbloesemlikeur, -siroop of -pannenkoekjes te maken. Naast hun heerlijke smaak zijn de bloesems ook rijk aan inhoudsstoffen, waaronder tot 3% flavonoïden zoals rutine, quercetine en astragaline. Bovendien bevatten ze tannines (looistoffen), triterpenen, vetzuren en etherische olie.